---

နားေထာင္ေပးတဲ့ နည္းပညာ

လူေတြကို ေမးခြန္းမ်ား ေမးေစပါ

ဒီနည္းဗ်ဴဟာ ကဒ္ေလးကို ဆြဲခ်ရယူပါ (pdf 744kb)

ျပႆနာ ဆန္းစစ္ခ်က္

ေခါင္းစဥ္ - ပါ၀င္သူ - ေနရာ - ၀က္ဆုိဒ္ -

ကုိယ္ေမး ကုိယ္ေျဖ (MyQuestion, MyAnswer) ကမၻာတခု (OneWorld) ယူေက၊ ပညာေရးကို ေအအုိင္ဒီအက္စ္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးတခု အျဖစ္ ႏုိင္ဂ်ီးရီးယား Oneworld Mobile

ရွင္းလင္းေဖာ္ျပခ်က္
လူမႈေရးအရ ရႈံ႕ခ်မႈတာနဲ႔ ရုိးရာယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ဘာသာေရးအရ ရွက္စရာေကာင္းတယ္ အထင္ခံရတာ ေတြေၾကာင္႔ မွန္ကန္တဲ႔ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာနဲ႔ မ်ဳိးပြားမႈအေၾကာင္း က်န္းမာေရး ပညာေပး အခ်က္အလက္ေတြ ရဖုိ႔ ႏုိင္ဂ်ီးရီးယား လူငယ္မ်ား အခက္အခဲနဲ႔ ႀကဳံေတြ႔ရပါတယ္။ OneWorld UK နဲ႔ ေဒသခံ NGO ပညာေရးမ်ားအၾကား ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကေန ‘ကုိယ္ေမး ကုိယ္ေျဖ’ ဆုိတဲ့ လက္ကိုင္ဖုန္း စည္းရုံးလႈံ႔ေဆာ္ေရး တခု ထြက္လာခဲ႔တယ္။ ထုိလႈံ႔ေဆာ္ေရးကတဆင္႔ လူငယ္ေတြ သူတုိ႔ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ က်န္းမာေရး အသိေပးမႈကုိ အမည္ေဖာ္စရာမလုိပဲ လုံၿခဳံစြာသိႏုိင္ခဲ႔တယ္။

‘ကုိယ္ေမး ကုိယ္ေျဖ’ ဟာ ပရိသတ္ရဲ႕ လက္ကုိင္ဖုန္းနဲ႔ ကၽြမ္း၀င္မႈအေပၚ၊ သူတုိ႔ မုိဘုိင္းဖုန္းေတြမွာ လက္ခံရရွိတဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြဟာ လွ်ိဳ႕၀ွက္ၿပီး လူႀကီးမ်ားရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈ ကင္းတယ္ဆုိတဲ႔ အသိအေပၚ အားထားမႈ ရွိပါတယ္။ ေမးခြန္းမ်ားကို စာသား မက္ေဆ႔ခ်္မ်ားက တဆင္႔ ပုိ႔ႏုိင္ၿပီး ျပန္လည္ေျဖၾကားခ်က္ေတြမွာ က်န္းမာေရး အခ်က္အလက္မ်ား၊ ေဒသခံ ေဆးခန္းမ်ားနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္မႈမ်ား၊ (သုိ႔) အႀကံေပးသူ တဦးဦးထံ ဖုန္းနဲ႔ တုိက္ရုိက္ ေျပာဆုိရန္ အခြင္႔အလမ္းမ်ား စသည္တုိ႔ ပါရွိတယ္။

ေမးခြန္းမ်ားကို ေနာက္ပုိင္းတြင္ မၾကာခဏ ေမးေလ႔ေမးထရွိတဲ႔ ေမးခြန္းမ်ား ဆိုၿပီး ေဒတာေဘ႔စ္တခု အေနနဲ႔ စုစည္းထားပါတယ္။ ‘လူတေယာက္ကို တုိက္ရုိက္ စကားေၿပာခြင္႔ ရရွိျခင္းဟာ အေရးႀကီးဆုံး’ လုိ႔ စီမံကိန္း မန္ေနဂ်ာ အူဂ်ဴ အုိဖုိမာတာ က ေၿပာပါတယ္။ ‘ေနာက္ လူေတြကို ဒီ၀န္ေဆာင္မႈ သုံးလာေအာင္ လုပ္တာက ျပႆနာ မဟုတ္ေတာ႔ပါဘူး။’ ပထမ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာပဲ ေမးခြန္းေပါင္း ၆၀ ၀၀၀ နီးပါးကို ၀န္ေဆာင္မႈထဲ ပုိ႔ေပးခဲ႔ပါတယ္။

 

သုံးစြဲခဲ႔တဲ႔ Tool မ်ား -	လြတ္လပ္စြာ မွတ္ပုံတင္စရာ မလုိပဲ အခမဲ႔ အသုံးျပဳႏုိင္တဲ႔ ေဆာ႔ဖ္၀ဲက စိတ္ႀကိဳက္ ျပဳျပင္ထားတဲ႔ မုိဘုိင္းပလက္ေဖာင္း ( Apache ၀ဘ္ဆာဗာ၊ PHP application၊ MySql ေဒတာေဘ႔စ္)၊ ၀က္ဆုိဒ္မ်ား၊ မုိဘုိင္းဖုန္းမ်ား။
လက္လွမ္းမီမႈ အတုိင္းအတာ -	ၿမိဳ႕့ျပနဲ႔ ဆင္ေၿခဖုံး၀န္းက်င္မ်ားမွ သုံးစြဲသူမ်ားရဲ႕ အာရုံစူးစုိက္မႈနဲ႔တကြ ႏုိင္ငံတ၀ွမ္းလုံးနဲ႔ ႏုိင္ဂ်ီးရီးယား ေတာင္ပုိင္းက လူအမ်ားစု။
အရင္းအျမစ္မ်ား	ေဒသခံ မိတ္ဖက္မ်ား၊ သတင္းစည္းရုံး လႈံ႔ေဆာ္ေရး။ ေဒသခံ NGO မ်ားႏွင္႔ တြဲဖက္လုပ္ေဆာင္မႈေၾကာင္႔ စည္းရုံးလႈံ႔ေဆာ္ေရးကို ယုံၾကည္စိတ္ခ်ခံခဲ႔ရ။ အူဂ်ဴ အုိဖုိမာတာ ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ကေတာ႔ - ‘သူတုိ႔ဟာ ေန႔တုိင္း လူငယ္မ်ားရဲ႕ ဘာသာစကားႏွင္႔ ေဒသခံအဓိက ဘာသာစကား သုံးမ်ိဳးေျပာတတ္သူ အႀကံေပးသူမ်ားနဲ႔ လက္ေတြ႔ အသုံးခ်ေနရသူမ်ား ျဖစ္တယ္။’ အေရးပါတဲ႔ စည္းရုံး လႈံ႔ေဆာ္ေရးမ်ား၊ သတင္းစာ၊ ေရဒီယိုမ်ားနဲ႔ ရုပ္ျမင္သံၾကား မီဒီယာမ်ားက လူငယ္ေတြၾကားမွာ ဒီ၀န္ေဆာင္မႈ ပ်ံ႕ပြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးတယ္။
ၾကာခ်ိန္ -	မုိဘုိင္း ပလက္ေဖာင္းကို တည္ေဆာက္ၿပီး စတင္ဖုိ႔ အခ်ိန္ငါးလ။ တယ္လီကြန္ ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ညွိႏိႈင္းဖုိ႔ အနည္းဆုံး သုံးလ။ စီမံကိန္းကေတာ႔ ဆက္လက္ လႈပ္ရွားေနဆဲ။

ခက္ခဲမႈ အဆင့္ အဆင့္ ၅ ဆင့္အနက္မွ ၄ အဆင္႔

 

ကုန္က်စရိတ္ - တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္ေရးမ်ားအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ ယူအက္စ္ေဒၚလာ ၃၀ ၀၀၀၊ လူသိမ်ားေအာင္ ေၾကာ္ျငာျခင္းအတြက္ ယူအက္စ္ေဒၚလာ ၁၀ ၀၀၀၊ လစာေပးရန္ စီမံကိန္း စီမံခန္႔ခြဲမႈအတြက္ ယူအက္စ္ေဒၚလာ ၆၀ ၀၀၀။

 

ဆက္ေလ႔လာစရာ Links မ်ား -

စီမံကိန္းအေၾကာင္း ဗီြဒီယို -

အီလက္ထေရာနစ္ - သင္ၾကားေရး ကြန္ယက္ -

---

နားေထာင္တဲ႔ အတတ္ပညာ

လူေတြကို ေမးခြန္းမ်ား ေမးေစပါ

ဒီနည္းဗ်ဴဟာ ကဒ္ေလးကို ဆြဲခ်ရယူပါ (pdf 744kb)

ေအအုိင္ဒီအက္စ္ ကာကြယ္ေဆး၊ ကမၻာတခု ယူေက/ပညာေရး

လႈပ္ရွားမႈအတြက္ ႀကိဳတင္စီစဥ္ပါ

• လူေတြကို ပံ႔ပုိးလုိတဲ႔ အခ်က္အလက္မ်ားကို ရယူဖို႔ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ေရေသာက္ျမစ္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အင္ဖုိနက္ရဲ႕ ဘက္ဂ်က္ေျခရာခံမႈ စည္းရုံးလႈံ႔ေဆာ္ေရးကို ေဒသခံ လူမႈဖြံ႔ၿဖဳိး တုိးတက္ေရးအဖြဲ႕မ်ားအျပင္ ၀က္ဆုိဒ္ကို လာလည္သူမ်ား ထပ္မံ ေပါင္းစပ္ထားတဲ႔ ေဒတာ (သုိ႔) မက္ေဆ႔ခ်္ ေပးပုိ႔ ေမးျမန္းသူမ်ားရဲ႕ ေဒတာ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတယ္။ ဒီနည္းနဲ႔ အင္ဖုိနက္က Crowd-sourcing ကို သတင္း အခ်က္အလက္သစ္မ်ား ဖန္တီးဖုိ႔ ေဒတာ စုေဆာင္းျခင္းအျပင္ ရွိၿပီး ေဒတာမ်ားကို အတည္ျပဳရာမွာလည္း သုံးႏုိင္တယ္။
• ေရြးခ်ယ္တဲဲ့ စာသား မက္ေဆ႔ခ်္ ပလက္ေဖာင္းအတြက္ စိတ္ႀကိဳက္ျပင္ဆင္ဖုိ႔ လုိလိမ္႔မယ္။ သုံးစြဲသူေတြရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္မ်ားကို တုံ႔ျပန္ႏုိင္တဲ႔ ပလက္ေဖာင္း တခုရဖုိ႔ နည္းပညာဆုိင္ရာ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ဖုိ႔လုိတယ္။ အခ်ိဳ႕ ပလက္ေဖာင္းမ်ားဟာ လက္တေလာ ျဖစ္ပြားေနတဲ႔ တူညီေသာ သတင္းစကား တခုကို လူေတြဆီ လက္ဆင္႔ကမ္းရာမွာ အသုံး၀င္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ပလက္ေဖာင္းမ်ားကေတာ႔ မတူညီေသာ လူေတြဆီက လာတဲ့ ေမးခြန္းမ်ားအတြက္ တမူကြဲျပားတဲ႔ အေျဖမ်ားေပးရာမွာ ပုိအသုံးက်ပါတယ္။
• စာသား မက္ေဆ႔ခ်္မ်ား၊ ေဒတာမ်ား (သုိ႔) လက္ကုိင္ဖုန္းမ်ားအတြက္ အသံလႊင္႔ရန္ တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားနဲ႔ ညွိႏႈိင္းဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒီအတြက္ ပုိက္ဆံနဲ႔ အခ်ိန္ပို ကုန္ႏုိင္ၿပီး အလုပ္လည္း ရႈပ္ႏုိင္ပါတယ္။ တုိင္းျပည္တြင္းက လူမ်ားကို မည္ကဲ႔သုိ႔ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေၾကာင္း ေမးျမန္းႏုိင္ၿပီး အစုိးမဟုတ္တဲ႔ အဖြဲ႔မ်ားအတြက္ အစုလုိက္ (သုိ႔) ေလွ်ာ႔ေစ်းမ်ား ေပးႏုိင္တဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးသူမ်ားကို ေလ႔လာပါ။
• အခ်ိဳ႕ အခ်က္အလက္ေတြကို လက္ကုိင္ဖုန္းက စာသား မက္ေဆ႔ခ်္ေတြနဲ႔ ပုိ႔တာထက္ ၀က္ဆုိဒ္ေတြေပၚမွာ (သုိ႔) ပုိရွည္တဲ႔ မက္ေဆ႔ခ်္ေတြ အေနနဲ႔ Freedom Fone လုိ အသံ ၀န္ေဆာင္မႈေတြကတဆင္႔ မွ်ေ၀တာ ပုိေကာင္းပါတယ္။ စည္းရုံးလႈ႔႔ံေဆာ္ေရး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ႔ ဒီနည္း သုံးခုလုံးကို ေပါင္းစပ္ သုံးၾကပါတယ္။
• လူေတြ ေမးတဲ႔ ေမးခြန္းမ်ားကို ေျခရာေကာက္ၿပီး အေရးႀကီးတဲ႔ အခ်က္အလက္ ရရွိႏုိင္တယ္။ ဘယ္လုိ သတင္းအခ်က္အလက္ အမ်ိဳးအစားမ်ိဳးက အမ်ားဆုံး ေတာင္းဆုိ ခံရၿပီး ဘယ္လုိ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ (သုိ႔) ဘယ္လုိ အျဖစ္အပ်က္မ်ိဳးေပၚ အေျခခံၿပီး ဘယ္လုိမ်ိဳး ေမးခြန္းေတြ အေမးခံရတယ္ ဆုိတာမ်ိဳး သိႏုိင္ပါတယ္။ လက္ကုိင္ဖုန္း နံပါတ္မ်ား (သုိ႔) စာသား မက္ေဆ႔ခ်္မ်ား ပုိ႔ၿပီး လုပ္ထားတဲ႔ စစ္တမ္းမ်ား သုံးၿပီး ဘယ္နယ္ေျမက အမ်ားဆုံး ပါ၀င္ပူးေပါင္းတယ္ ဆုိတာ ေျခရာေကာက္ႏုိင္ပါတယ္။

---

ကုိယ္တုိင္ လုပ္ေဆာင္ရန္ေမးျမန္းခ်က္

• လူေတြအေနနဲ႔ လက္လွမ္းမီႏုိင္ေစဖို႔ ေဒတာမ်ားကို ဘယ္လုိ စုေဆာင္းမလဲ။ ဘယ္လုိ အရင္းအျမစ္ေတြ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ႏုိင္စရာ ေကာင္းမလဲ။
• လူေတြရဲ႕ ေဒတာေတြကို စည္းရုံးလႈံ႔ေဆာ္ေရးထဲ ထည္႔ဖုိ႔ ခြင္႔ျပဳမလား။
• သတင္း အခ်က္အလက္ ေမးျမန္းခ်က္မ်ား စုေဆာင္း ထုတ္လႊင္႔ဖုိ႔ အသင္႔ သုံးႏုိင္တဲ႔ Tool တခု ရွိသလား (သုိ႔) ကုိယ္ပုိင္ Tool တခု ဖန္တီးဖို႔ လုိမလား။
• ပါ၀င္ပံ႔ပုိးမႈကို အဆုံးစြန္ထိ ခ်ဲ႕ထြင္ဖုိ႔ မီဒီယာ/ထုိးေဖာက္မႈက ဘာလဲ။
• ကိစၥကို လူေတြပုိအာရုံစုိက္ဖုိ႔ ခ်ိတ္ဆက္ အားေပးႏုိင္တဲ႔ အခ်ိန္ကုိက္ ျဖစ္ရပ္ရွိသလား။
• လုိအပ္တဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြ ျဖည္႔စြက္ၿပီး လူေတြဆီ အေရာက္ပုိ႔ဖုိ႔ လုိခ်င္တဲ႔ အေျပာင္းအလဲ လုပ္ႏုိင္ၿပီး လူေတြဆီ တုိက္ရုိက္ စကားေျပာႏုိင္တဲ႔ ပစ္မွတ္တခု (လူတဦး သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႔အစည္းတခု) ရွိသလား။
• ေၾကးနန္း ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ယက္မ်ားေပၚကေန ထိခုိက္မခံတဲ႔ အေရးႀကီး အခ်က္အလက္မ်ား စုေဆာင္းျခင္းနဲ႔ ထုတ္လႊင္႔ျခင္းမ်ား စည္းရုံးလႈံ႔ေဆာ္ေရးမွာ ပါ၀င္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဘယ္လုိ လုံၿခဳံေရးနဲ႔ ပုဂိၢဳလ္ေရး လြတ္လပ္ခြင္႔မ်ား ရွိေနၿပီး ဘယ္လုိ ထုတ္ေဖာ္ႏုိင္မလဲ။

---

ျပဳလုပ္ႏုိင္တဲ့ အျခားနည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး

1. ျပည္႔စုံတဲ႔ အျပန္အလွန္ စာသားေပးပုိ႔ျခင္း ၀န္ေဆာင္မႈ တခု မေပးႏုိင္ရင္၊ လူေတြဆီက စာသား မက္ေဆ႔ခ်္မ်ားကို Short Code ဆီ ေပးဖို႔ၿပီး ေမးလာႏုိင္ေခ်ရွိတဲ႔ တင္ႀကိဳေမးခြန္းမ်ား ဖန္တီးထားၿပီး အလုိအေလ်ာက္ တုံ႔ျပန္ ေျဖၾကားခ်က္မ်ား ထားရွိႏုိင္ပါတယ္။
2. တဲ႔တုိး အေမးနဲ႔အေျဖ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ားနဲ႔ ပရိသတ္ကို မိတ္ဆက္ေပးျခင္းကုိ ဆြဲေဆာင္မႈ အားေကာင္းေစဖုိ႔ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေဖ်ာ္ေျဖေရးနဲ႔ အသိပညာေပးဆန္တဲ့ ပေဟဠိ ပံုစံေတြနဲ႔ တင္ျပႏုိင္ပါတယ္။
3. အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ေခါင္းစဥ္ တခုအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္ၿပီး စာသား မက္ေဆ႔ခ်္မ်ား (သုိ႔) အသံ မက္ေဆ႔ခ်္မ်ား မွတဆင္႔ အျမင္မ်ားကို စုေဆာင္းပါ။ တုံ႔ျပန္တဲ့ အေနနဲ႔ေရာ သတင္း အခ်က္အလက္ ပုိမုိ ရယူေရးအတြက္ပါ ပရိသတ္နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ရန္ အခ်က္အလက္တခု (သုိ႔) အရင္းအျမစ္တခုကို ျပန္ပုိ႔ပါ။
4. လူေတြဆီက သေဘာတူညီမႈ ရရင္ သူတုိ႔ အဆက္အသြယ္ေတြကို ေနာင္လာမယ္႔ လႈပ္ရွားမႈမ်ားအတြက္ ထုိသူေတြနဲ႔ ျပန္ခ်ိတ္ဖို႔ သုံးႏုိင္တယ္။
5. လႈပ္ရွားမႈု (သုိ႔) ဆႏၵျပမႈ တခုမွာ ေထာက္ခံသူေတြက ရဲတပ္ဖဲြ႔လႈပ္ရွားမႈ၊ လုံၿခဳံေရးအတြက္ ကုိယ္တုိင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ႔ အတုိင္းအတာမ်ား၊ တရား၀င္ (သုိ႔) ေဆး၀ါးေထာက္ပ့ံမႈ အေၾကာင္း စတာေတြကို အသိေပးတဲ့ အခ်က္ ေပးစာတုိေတြ လုိခ်င္ရင္ စာသား မက္ေဆ႔ခ်္မ်ား ေပးပုိ႔ေမးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိပါ။

---

ပါ၀င္ေသာ Tool မ်ား အခမဲ႔ ဖုန္းေခၚဆုိရာဌာနနဲ႔ အျပန္အလည္ ဆက္သြယ္မႈရွိတဲ႔ အသံစာရင္း နည္းစနစ္တခု ဖန္တီးပါ FreeSwitch ဟာ အခမဲ႔ Open Source ေဆာ႔ဖ္၀ဲတခု ျဖစ္ၿပီး အသံေပးပုိ႔ခ်က္နဲ႔ အျပန္အလွန္ရွိတဲ႔ အသံ ေျဖၾကားမႈမ်ားကတဆင္႔ လူေတြဆီ အခ်က္အလက္ ေပးပုိ႔ႏုိင္ပါတယ္။ တႀကိမ္ တပ္ဆင္ၿပီးတာနဲ႔ အျပန္အလွန္ ရွိတဲ႔ အသံတုံ႔ျပန္မႈ (Interactive Voice Response – IVR) ကို ဖန္တီးႏုိင္ပါတယ္။ ဒီျပင္ သုံးစြဲသူမ်ား ေမးျမန္း ေျပာဆုိခ်က္ (သုိ႔) ဖုန္းခလုတ္ကတဆင္႔ ရုိက္ႏွိပ္ေမးျမန္းတဲ့ တမူထူးျခားတဲ႔ ေမးခြန္းမ်ားကို ဒီစနစ္က တုံ႔ျပန္ေပးပါလိမ္႔မယ္။ ဒီ IVR ပရိုဂရမ္ ေရးဆြဲထားတဲ႔ ေမးခြန္းမ်ားေပၚ မူတည္ရုံသာမက ႀကိဳတင္ အသံသြင္းခ်က္မ်ားအေပၚ မူတည္ၿပီးလည္း အေျဖျပန္ေပးပါတယ္။

သိေကာင္းစရာမ်ား ကူဘာတန္နာက ဘရန္ဒါ ဘူေရးရဲ႕ မုိဘုိင္းဖုန္းမ်ားအေပၚ ထင္ျမင္ခ်က္ကေတာ႔ - "ကမၻာေပးမွာ အက်ယ္ျပန္႔ဆုံး သုံးဆြဲတဲ႔ ကိရိယာကေတာ႔ လက္ကုိင္ဖုန္းပဲ ျဖစ္ၿပီး အထူးသျဖင္႔ တုိးတက္ေနဆဲ တုိင္းၿပည္ေတြမွာ လက္ကုိင္ဖုန္းဟာ သာမန္လူေတြရဲ႕ ဆက္သြယ္ေရး ကိရိယာတခု ျဖစ္လာေနတာပါပဲ။ လူေတြဟာ စည္းရုံးလံႈ႔ေဆာ္ေရးအတြက္ စာသား မက္ေဆ႔ခ်္ပုိ႔မႈ အေပၚသာ အာရုံစုိက္ခဲ႔ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽေနာ္တုိ႔ ဆန္းသစ္ တီထြင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ႔ အရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။"   ကုိယ္ေမး၊ ကုိယ္ေျဖမွ အူဂ်ဴအုိဖုိမာတာ ကေတာ႔ ပလက္ေဖာင္းမ်ား မွတဆင္႔ လူေတြအားလုံး ခ်ိတ္ဆက္မႈအေပၚ ေျပာၾကားခ်က္ကေတာ႔ - "ကၽေနာ္တုိ႔ စည္းရုံးလႈံ႔ေဆာ္ေရးမွာ စာသား၊ အသံ နဲ႔ ၀က္ဆုိဒ္မ်ား အားလုံးဟာ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ စာသား မက္ေဆ႔ခ်္ေပၚတြင္ စာလုံးေရ ကန္႔သတ္ခ်က္ ၁၆၀ သာ ရွိရမယ္ ဆုိတဲ့ ကန႔္သတ္ခ်က္မ်ားေၾကာင္႔ အခ်ိဳ႕ေမးခြန္းေတြကို ေျဖၾကားျခင္း မျပဳႏိုင္ပါဘူး။ တခါတေလ လူေတြကုိ အခမဲ႔ ဖုန္းေတြကတဆင္႔ ကၽေနာ္တုိ႔နဲ႔ တုိက္ရုိက္ စကားေၿပာႏုိင္ေအာင္ ဖုန္းေခၚခုိင္းရပါတယ္။ တေယာက္ေယာက္ကို အေျဖမွန္မေပးခင္ အေျဖမွန္ ဟုတ္မဟုတ္ေတာ႔ စစ္ေဆးဖုိ႔ လုိပါလိမ္႔မယ္။"   နည္းပညာရွင္ အီဗင္ ‘ရာဘယ္’ ဟင္ေရွာပလပ္က ေျပာေရးဆုိခြင္႔ရွိျခင္းရဲ႕ အာဏာရွိမႈအေပၚ ေျပာၾကားခ်က္ကေတာ႔ - "စာသား မက္ေဆ႔ခ်္ပုိ႔မႈဟာ ဖြ႔ံၿဖိဳးဆဲ တုိင္းျပည္ေတြရဲ႕ နည္းပညာတရပ္လုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူေတြဟာ မုိဘုိင္းဖုန္းေတြကို တယ္လီဖုန္း ေျပာဖုိ႔ သုံးတယ္ဆုိတာ သတိရဖုိ႔လဲ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဖုန္းမ်ားဟာ ေၾကးနန္း ဆက္သြယ္ေရးမ်ားရဲ႕ စီးပြားေရး ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ တခုအေနနဲ႔ ရွိခဲ႔ဖူးေပမယ္႔ လြန္ခဲ႔တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္က စၿပီး ဆန္းသစ္တီထြင္မႈေတြ ျဖစ္လာခဲ႔ၿပီး အင္တာနက္ေပၚကပါ အသံ ၀န္ေဆာင္မႈေတြ ရွိေနခဲ႔ပါတယ္။ အခုဆုိရင္ အခမဲ႔ ေဆာ႔ဖ္၀ဲမ်ား သုံးၿပီး ကိုယ္ပုိင္ ကုမၸဏီေတာင္ ေထာင္လုိ႔ ရေနပါၿပီ။"