---

ПЕРАДАВАЙ ЗВЕСТКІ З МЕСЦА ПАДЗЕЙ

выкарыстоўвай калектыўнае свядомае

спампаваць гэтую картку (pdf 540kb)

UNSUNG PEACE HEROES

СПЛАНУЙ СВАЮ АКЦЫЮ

• Грамадзянская журналістыка можа працаваць у розных рэгіёнах, але ўсюды будзе мець свае адметнасці, звязаныя з тэхналагічнымі адрозненнямі і выкарыстаннем розных інструментаў у розных рэгіёнах. Напрыклад, у Індыі эфектыўным сродкам журналістыкі з’яўляецца Twitter, таму што тут яго карыстальнікі могуць слаць паведамленні з мабільных тэлефонаў, карыстаючыся дармовым кароткім кодам. Падобная паслуга не даступна карыстальнікам Twitter’у ні ў якой іншай краіне свету.
• Вам, магчыма, не давядзецца ствараць інструменты ад нуля. Напрыклад, праграма Ushahidi, скіраваная на фіксаванне праяваў гвалту на Мадагаскары, спачатку была створана для падобнага праекту ў Кеніі. Камандзе Foko не было патрэбы ствараць адмысловую праграму: яны толькі адаптавалі яе да ўласнай кампаніі.
• Адной з формаў рэпартажу з месца падзей з’яўляецца спантанны збор звестак, як адбылося ў Мумбаі падчас тэрарыстычных атак. Дзеля рэалізацыі такой перадачы навін важна мець на месцы сетку блогераў і грамадзянскіх журналістаў, гатовых публікаваць інфармацыю і рэагаваць на матэрыялы, выкладзеныя іншымі людзьмі.
• Іншым спосабам перадачы інфармацыі з месца падзей з’яўляецца загадзя арганізаваныя захады, як у выпадку з кампаніяй на Мадагаскары. Падобны тып рэпартажу патрабуе дакладна запланаванай падтрымкі грамадзянскіх журналістаў. Дзеля інфармавання насельніцтва пра будучую акцыю можна выкарыстоўваць традыцыйныя СМІ.
• За апошнія 10 год механізм стварэння навінаў змяніўся радыкальным чынам. Цяпер усё большую папулярнасць набывае грамадзянская журналістыка. Не толькі супольнасці ствараюць і распаўсюджваюць уласныя навіны, традыцыйныя СМІ – ад радыё да тэлебачання – таксама выкарыстоўваюць матэрыялы, напрацаваныя грамадзянскімі журналістамі.

---

ЗРАБІ ГЭТА САМЗапытай сябе

• Якім чынам журналісты на месцах будуць перадаваць інфармацыю адно аднаму? Які сродак камунікацыі вы абераце: мабільныя тэлефоны ці Інтэрнет?
• Вы збіраецеся каардынаваць спантанную рассылку паведамленняў ці загадзя прадумаеце план супрацоўніцтва з грамадзянскімі журналістамі?
• У вас ёсць выпрабаваны інструмент для звядзення дасланых рэпартажаў ці вам трэба будзе стварыць уласную праграму?
• Ці прадумалі вы план працы з СМІ? Рэпартажы з месца падзеяў часта прыцягваюць увагу прэсы як з-за тэхналогій, якія яны выкарыстоўваюць, так і з-за праблематыкі, якую ўздымаюць? Як вы арганізуеце свае дзеянні пры павелічэнні ўвагі з боку СМІ і ў выніку магчымага росту колькасці паведамленняў?
• Каб рэпартажы з месца падзей мелі ўплыў, яны павінны быць звязаныя з надзённымі ці вострымі праблемамі. Якую адпаведную праблему вы можаце выкарыстаць, каб прыцягнуць увагу аўдыторыі?
• Прадумайце, як разумна выкарыстоўваць механізмы перадачы звестак з места падзей. У якім выпадку інструменты, падобныя да Ushahidi, спрацоўваюць найлепш? Якія абмежаванні яны прынясуць вашай кампаніі?
• Як вы можаце пазбегнуць праблемы, звязанай з тым, што некаторыя з гэтых сістэм працуюць, толькі калі ў іх задзейнічана значная колькасць асоб?

---

Розныя спосабы рэалізацыі ідэі

1. Вы можаце выкарыстаць мабільныя тэлефоны для прыцягнення большай увагі да праблемы. Папрасіце людзей адказаць на пытанні, звязаныя з вашай кампаніяй, дасылаючы тэкставыя паведамленні ці фотаздымкі з сваіх тэлефонаў. Вы можаце размясціць гэтыя матэрыялы на веб-сайце, даступным таксама для аперацый з мабільных тэлефонам.
2. Дасыланне звестак падчас пратэстаў ці акцый можа дапамагчы актывістам захоўваць уласную бяспеку. Звычайна дзеля гэтага выкарыстоўваліся 2 інструменты: Twitter і відэапраграма для мабільных тэлефонаў Qik.com. Пры дапамозе гэтых праграм актывісты могуць дасылаць тэкставыя і відэапаведамленні адносна таго, хто мог быць арыштаваны, і прыцягваць да гэтых навін увагу прыхільнікаў па ўсім свеце.
3. Калі ваша акцыя несанкцыянаваная альбо традыцыйныя СМІ не зацікаўленыя ў ёй, актывісты могуць выкарыстоўваць такія інструменты як Twitter ці Ushahidi, каб перадаваць звесткі пра бягучыя падзеі. Гэтыя рэпартажы могуць выкарыстоўвацца для прыцягнення ўвагі міжнародных СМІ.
4. Калі вы маеце доступ да хуткаснага Інтэрнету і кампутар з відэакамерай, можна трансляваць відэа ў рэжыме прамога эфіру пры дапамозе такіх праграм, як Ustream.tv ці Livestream.com.
5. Каб абараніць матэрыялы ад канфіскацыі, вы можаце распаўсюдзіць іх сярод вашых давераных прыхільнікаў. Калі людзі здолелі зрабіць фота ці відэа, яны могуць перадаць іх іншым асобам, што знаходзяцца па-за межамі небяспечнай зоны, дасылаючы файлы праз мабільныя тэлефоны, e-mail, а потым выдаляючы іх з сваіх тэлефонаў.

---

РЭКАМЕНДАВАНЫ ІНСТРУМЕНТ Рэпартажы з месца падзей і кіраванне кантактамі FrontlineSMS дазваляе звязвацца з вялікай колькасцю людзей без доступу да Інтэрнету. Праваабаронцы могуць выкарыстоўваць FrontlineSMS для рассылкі паведамленняў з сваіх ноўтбукаў на сеткі мабільных аператараў, якія адрасат атрымлівае ў выглядзе SMS-паведамленняў. Гэтая праграма можа выкарыстоўвацца як для аднабаковай, так і двухбаковай камунікацыі. Праваабаронцы выкарыстоўвалі FrontlineSMS для маніторынгу парушэння правоў чалавека, арганізацыі пратэстаў, правядзення сацыялагічных апытанняў, перадачы паведамленняў пра крызіснае становішча. Актыўная онлайн-супольнасць забяспечвае пачынаючых карыстальнікаў разнастайнай падтрымкай.

ПАРАДЫ КЕН БЭНКС,  З FRONTLINESMS, ПРА СУПРАЦУ: “Выкарыстоўваючы сучасныя тэхналогіі, вы можаце аб’яднаць галасы мноства людзей. Вы можаце спалучыць інфармацыю з месца падзей з навінамі традыцыйных СМІ. Склаўшы ўсе гэтыя дадзеныя, вы атрымаеце значна лепшую карціну таго, што адбываецца ў рэальнасці”.   ДЗІНА МЭТА, ДАСЛЕДЧЫК У ГАЛІНЕ ТЭХНАЛОГІІ, ПРА МОЦ СУПОЛЬНАСЦІ: “Мы маем супольнасці, якія стварылі нейкі час таму, скарыстаўшыся з магчымасцей Інтэрнету – у блогах, Facebook’у, Twitter’ы. Найбольшай перавагай гэтых інструментаў з’яўляецца тое, што вы можаце ўтварыць сетку на падставе ўсіх вашых онлайн-супольнасцяў, каб дзейнічаць, як звязаныя паміж сабой цэнтры, што гуртуюць людзей. Таму, калі адбываецца нешта важнае, што патрабуе пільнага адказу, магчымы з’яўляецца спантанная мабілізацыя супольнасці, якая ўжо існуе ў Інтэрнеце, праз розныя вузлы і цэнтры, якія вы стварылі, пакідаючы свае сляды ў сетцы”.   САМІ ГАРБІА, З GLOBAL VOICES, ПРА РЭПАРТАЖЫ З МЕСЦАЎ ПАДЗЕЯЎ АБ АРЭШТАХ: “Актывісты карыстаюцца Twitter’ам, каб папярэдзіць сяброў-блогераў і актывістаў пра арышты іншых асоб. Мы памятаем, як амерыканскі журналіст быў сведкай дэманстрацыі ў г. Махала ў Егіпце падчас пратэсту 6 красавіка. Калі ён быў арыштаваны, ён толькі паслаў паведамленне на Twitter са словам “арыштаваны”, пра што адразу даведаліся яго сябры, родныя, нават амбасада ЗША, якія ўмяшаліся і здолелі вызваліць яго з вязніцы”.

---

ПЕРАДАВАЙ ЗВЕСТКІ З МЕСЦА ПАДЗЕЙ

выкарыстоўвай калектыўнае свядомае

спампаваць гэтую картку (pdf 540kb)

 

Канкрэтны прыклад

НАЗВА: ХТО: ДЗЕ: ВЕБ-САЙТ:

Няўслаўленыя Героі Міру “Матыль працуе” і Фонд “Афрыка ў фокусе медыя” Кенія Няўслаўленыя Героі

АПІСАННЕ
“Няўслаўленыя героі міру” (Unsung Peace Heroes) ушанавалі тых, хто змагаўся за мір у час паслявыбарчых хваляванняў у Кеніі ў снежні 2007 г., абвясціўшы прэмію ў гонар герояў. Кенійцы маглі намінаваць асобу ці арганізацыю, адпраўляючы SMS-паведамленне ці e-mail, а таксама запаўняючы бланкі падчас мерапрыемстваў. Арганізацыі “Матыль працуе” і “Афрыка ў фокусе медыя” збіралі гэтыя прапановы. Пры падтрымцы мясцовай школы дызайну, Nairobits, намінацыі былі перакладзены, удакладнены і дададзены да мапы пры дапамозе праграмы грамадзянскай журналістыкі – Ushahidi. У дадатак да онлайн-кампаніі, “Героі міру” змясцілі абвесткі пра акцыю ў газетах, на радыё і тэлебачанні, а студэнты Nairobits распаўсюдзілі папяровыя ўлёткі. У 2009 г. прозвішчы васьмі лаўрэатаў “Герояў міру” былі аб’яўлены па нацыянальным тэлебачанні. Пераможцы выкарысталі грашовыя ўзнагароды на падтрымку сваіх супольнасцяў і праектаў у гонар міру. Адзін з пераможцаў, Джоэль, на працягу двух тыдняў перахоўваў у сваім доме 18 чалавек, каб абараніць іх ад гвалту. “Я атрымаў віншаванні па тэлефон і праз SMS’ы ад розных супольнасцяў, здалёку і зблізку”, – кажа Джоэль. “Як сям’я, мы вырашылі зрабіць свята і запрасіць гэтых людзей: нашых суседзяў, мясцовага дэпутата і адміністрацыю. Падчас святкавання ўзнікла ідэя распачаць новую ініцыятыву ў гонар міру. Госці дэлегавалі мяне зарэгістраваць “групу міру” і знайсці сяброў, якія будуць супрацьстаяць гвалту”.  Мартэн Шунман з Media Focus on Africa кажа: “Нашай мэтай было мацаваць надзею і засяродзіцца на добрым у час праблем. Канфлікты далёка не вырашаныя, нават цяпер. Мы спадзяемся, што, як эфект матыля, нават такая невялікая ініцыятыва, як гэтая, мае патэнцыял прыносіць пабочныя эфекты і нечаканую карысць”.

 

ВЫКАРЫСТАНЫЯ СРОДКІ:	Ushahidi, мабільныя тэлефоны, Facebook, веб-сайт.
СФЕРА ЎПЛЫВУ:	Дзяржава. Больш за 500 намінантаў на працягу аднаго месяца, максімум – 80 у дзень пасля паведамлення ў кенійскай прэсе.
РЭСУРСЫ:	Мясцовыя супрацоўнікі, валанцёры і партнёрскія арганізацыі для правядзення рэкламнай кампаніі акцыі і распрацоўкі дызайну старонкі на Facebook’у. Мясцовае экспертнае журы.
ЧАС:	Адзін месяц на вылучэнне намінантаў; праз тры месяцы падчас урачыстай цырымоніі Героям Міру былі нададзеныя ўзнагароды.

УЗРОВЕНЬ СКЛАДАНАСЦІ: 3 з 5

 

КОШТ: USD$ 18000 (сістэма SMS каштавала USD$ 3000; рэшта – на карысць супольнасці і ўзнагароды для ўдзельнікаў)

 

СПАСЫЛКІ ДЛЯ ДАДАТКОВАЙ ІНФАРМАЦЫ:

Праекты Герояў

Артыкул